Türk Runik Harfli Yazıtlar: Türk Tarihinin İlk Yazılı Belgeleri

Türk Runik Harfli Yazıtlar, Türk milletinin tarihini, kültürünü ve edebi mirasını yansıtan en eski yazılı belgelerdir. Köktürk, Uygur ve Yenisey Yazıtları gibi eserler, Türk dilinin gelişimini ve Türk toplumunun inanç sistemlerini detaylı bir şekilde sunar.

Türk Runik Harfli Yazıtlar: Türk Tarihinin İlk Yazılı Belgeleri

Türk Runik Harfli Yazıtlar ve Köktürk Kağanlığı Yazıtları

Giriş

Türk Runik Harfli Yazıtlar, Türk tarihinin ilk yazılı belgeleri olarak kabul edilir. Bu yazıtlar, Türk milletinin tarihsel ve kültürel mirasını anlamak için eşsiz bir kaynaktır. Köktürk Kağanlığı döneminde dikilen yazıtlar, liderlerin halka hitap eden mesajları ve Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini detaylandırır. Şimdi, bu yazıtları daha derinlemesine inceleyelim.

---

Köktürk Kağanlığı Yazıtları

1. Çoyr Yazıtı

Çoyr Yazıtı, Köktürk Kağanlığı’na ait en eski yazıtlardan biridir ve İlteriş Kağan döneminde dikilmiştir. Yazıtta, İlteriş Kağan’ın halkını bir araya getirme çabaları ve Türk milletini yeniden bağımsızlık yoluna sokma mücadelesi anlatılır.

• İçerik:
  • Bir savaşçının hayat hikayesini ve Köktürk Kağanlığı’na katılım sürecini detaylandırır.
  • Türk boyları arasındaki birliğin önemine vurgu yapar.
• Önemi:
  Bu yazıt, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin ilk dönemlerine ışık tutar.

---

2. Hoytu Tamır Yazıtları

Hoytu Tamır Yazıtları, Köktürk Kağanlığı’nın siyasi olaylarına dair bilgiler sunar. Bu yazıtlar, Türk liderlerinin halkla olan ilişkilerini ve askeri başarılarını öne çıkarır.

• İçerik:
  • Liderlerin zaferleri ve halka verdikleri sözler.
  • Türk milletinin birlik ruhunu güçlendiren mesajlar.
• Önemi:
  Hoytu Tamır Yazıtları, Türk boylarının iç ve dış tehditlere karşı bir arada durma çabasını yansıtır.

---

3. Ongin (Işbara Tamgan Tarkan) Yazıtı

Ongin Yazıtı, Köktürk Kağanlığı’nın önemli liderlerinden Işbara Tamgan Tarkan adına dikilmiştir. Bu yazıt, hem askeri hem de siyasi başarılarıyla tanınan bir liderin hikayesini detaylandırır.

• İçerik:
  • Işbara Tamgan Tarkan’ın savaşlardaki başarısı ve halkına olan bağlılığı.
  • Türk milletinin kahramanlık ve liderlik değerleri.
• Önemi:
  Ongin Yazıtı, liderlerin halka olan sorumluluğunu ve Türk milletinin bağımsızlık anlayışını yansıtır.

---

4. Köl İç Çor (İhe-Hüötü) Yazıtı

Köl İç Çor Yazıtı, Türk tarihinin önemli figürlerinden birine atfedilmiştir. Yazıt, liderin başarılarını ve Türk halkına yaptığı katkıları betimler.

• İçerik:
  • Köl İç Çor’un askeri başarıları.
  • Türk boylarının birliği ve gücü.
• Önemi:
  Bu yazıt, Köktürk liderlerinin halklarına olan hizmet anlayışını sergiler.

---

5. İhe-Aşete (Altun Tamgan Tarkan) Yazıtı

İhe-Aşete Yazıtı, Altun Tamgan Tarkan adına dikilmiş ve Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini öne çıkaran bir eserdir.

• İçerik:
  • Altun Tamgan Tarkan’ın liderlik yetenekleri ve zaferleri.
  • Türk milletinin inançları ve kültürel değerleri.
• Önemi:
  İhe-Aşete Yazıtı, Türk milletinin bağımsızlık ruhunu ve liderlik felsefesini yansıtan önemli bir kaynaktır.

---

6. Tonyukuk Yazıtı

Tonyukuk Yazıtı, Köktürk Kağanlığı’nın veziri Tonyukuk’un anılarını ve stratejik zekasını yansıtan eşsiz bir eserdir. İki taş üzerine yazılmış bu metin, hem tarihi hem de edebi açıdan büyük bir öneme sahiptir.

• İçerik:
  • Köktürklerin Çin esaretinden kurtuluşu.
  • Tonyukuk’un askeri stratejileri ve diplomatik başarıları.
• Önemi:
  Tonyukuk Yazıtı, bağımsızlık mücadelesinin yanı sıra devlet yönetimi hakkında da bilgi verir.

---

7. Köl Tigin Yazıtı

Köl Tigin Yazıtı, Türk milletinin kahramanlık destanlarının en iyi örneklerinden biridir. Köl Tigin, Köktürk Kağanlığı’nın en büyük kahramanlarından biri olarak anılır.

• İçerik:
  • Köl Tigin’in savaş başarıları ve liderlik özellikleri.
  • Türk milletinin birliği için yaptığı fedakarlıklar.
• Önemi:
  Bu yazıt, Türk milletinin cesaret ve liderlik değerlerini simgeler.

---

8. Bilge Kağan Yazıtı

Bilge Kağan Yazıtı, Köktürk Kağanlığı’nın en önemli belgelerinden biridir. Türk milletinin liderine olan bağlılığını ve liderin halkına verdiği öğütleri içerir.

• İçerik:
  • Bilge Kağan’ın halkına birlik ve bağımsızlık mesajları.
  • Türk milletinin tarihinden alınacak dersler.
• Önemi:
  Bilge Kağan Yazıtı, Türk milletinin bağımsızlık ve birlik ruhunu güçlendiren bir rehber niteliğindedir.

---

9. İhe-Nur Yazıtı

İhe-Nur Yazıtı, Köktürk Kağanlığı dönemine ait ve dönemin siyasi olaylarına dair bilgiler sunan önemli bir eserdir.

• İçerik:
  • Kağanların başarıları ve halkla olan bağları.
• Önemi:
  Türk milletinin yönetim ve liderlik anlayışına dair değerli bilgiler içerir.

---

10. Hangiday Yazıtı

Hangiday Yazıtı, Köktürk Kağanlığı’nın sosyal ve kültürel yapısına dair ipuçları sunar.

• İçerik:
  • Türk milletinin inançları ve sosyal yapısı.
• Önemi:
  Türk tarihinin toplumsal değerlerini anlamak için önemli bir kaynaktır.

---

Sonuç

Köktürk Kağanlığı Yazıtları, Türk milletinin tarihi, kültürel ve edebi değerlerini yansıtan eşsiz eserlerdir. Her bir yazıt, Türk milletinin kahramanlık hikayelerini, bağımsızlık mücadelesini ve liderlik anlayışını detaylandırır. Köktürk Kağanlığı yazıtları, Türk tarihinin en önemli yazılı belgelerindendir ve Türk milletinin tarihine ışık tutmaya devam etmektedir.

Uygur Kağanlığı Yazıtları

Giriş

Uygur Kağanlığı Yazıtları, Türk Runik Harfleri ile yazılmış önemli eserlerdir. Bu yazıtlar, Köktürk Kağanlığı’nın mirasını devam ettirirken, Uygur Kağanlığı’nın kültürel, dini ve sosyal yapısını da gözler önüne serer. Uygurların Budizm ve Maniheizm gibi inançlarla olan etkileşimlerini ve bu inançların Türk kültürüne katkılarını bu yazıtlar aracılığıyla anlamak mümkündür.

---

Uygur Yazıtları

1. Terh (Taryat) Yazıtı

Terh Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın ilk dönemlerini belgeleyen önemli bir eserdir. Uygur liderlerinin başarılarını ve kağanlık düzeninin temellerini anlatır.

• İçerik:
  • Uygur Kağanlığı’nın kuruluş süreci.
  • İlk kağanların liderlik özellikleri ve halkla ilişkileri.
• Önemi: Terh Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın Köktürk Kağanlığı’ndan devraldığı yönetim anlayışını ve devlet yapısını göstermesi açısından önemlidir.

---

2. Tes Yazıtı

Tes Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın siyasi ve askeri başarılarını detaylandıran bir yazıttır. Bu yazıt, Uygur liderlerinin bölgedeki diğer boylarla olan ilişkilerini ve halkın refahına dair yaptıklarını anlatır.

• İçerik:
  • Halkın birliği ve kağanlara bağlılığı.
  • Askeri başarıların yanı sıra sosyal politikalar.
• Önemi: Tes Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın genişleme sürecini ve halkıyla olan ilişkisini belgeleyen bir kaynaktır.

---

3. Şine-Usu Yazıtı

Şine-Usu Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın kültürel mirasının önemli bir parçasıdır. Türk Runik Harfleriyle yazılan bu yazıt, kağanlığın dini ve sosyal yapısını detaylandırır.

• İçerik:
  • Uygur Kağanlığı’nın kuruluş hikayesi ve ilk liderlerinin başarıları.
  • Budizm ve Maniheizm etkileri.
• Önemi: Şine-Usu Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın dini dönüşüm sürecini anlamak için eşsiz bir kaynaktır.

---

4. Somon-Sevrey Yazıtı

Somon-Sevrey Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın bölgesel yönetim yapısına dair bilgiler sunar. Yerel yöneticilerle kağanlık arasındaki bağlar bu yazıt aracılığıyla anlaşılabilir.

• İçerik:
  • Kağanlık ve yerel yönetim arasındaki ilişkiler.
  • Halkın sosyal düzenine dair bilgiler.
• Önemi: Somon-Sevrey Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın merkezi ve yerel yönetim anlayışını anlamamıza yardımcı olur.

---

5. Suci Yazıtı

Suci Yazıtı, dini içerikli bir metin olarak öne çıkar. Budist ve Maniheist öğretileri içermesi, Uygur Kağanlığı’nın dini hayatına dair bilgi verir.

• İçerik:
  • Dini ritüeller ve inanç sistemine dair ifadeler.
  • Halkın inançlarına yönelik kağanlık desteği.
• Önemi: Suci Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın Budizm ve Maniheizm ile olan etkileşimini yansıtan önemli bir eserdir.

---

6. Karabalgasun Yazıtları

Karabalgasun Yazıtları, Uygur Kağanlığı’nın çok kültürlü yapısını ve dini çeşitliliğini gözler önüne serer. Bu yazıtlar, Türkçe, Soğdca ve Çince olmak üzere üç dilde yazılmıştır.

• İçerik:
  • Uygur Kağanlığı’nın Budizm ve Maniheizm’i kabul süreci.
  • Kağanların halklarına verdikleri öğütler.
• Önemi: Karabalgasun Yazıtları, Türk milletinin farklı inanç ve kültürlerle olan ilişkisini detaylandıran nadir bir kaynaktır.

---

7. Ar Hanan (Ar Hanın) Yazıtı

Ar Hanan Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın siyasi ve dini yapısını yansıtır. Yazıt, halkla kağanlar arasındaki ilişkileri ve dini etkileri betimler.

• İçerik:
  • Kağanların halklarına olan hizmet anlayışı.
  • Maniheizm’in toplumsal hayata etkileri.
• Önemi: Ar Hanan Yazıtı, Uygur Kağanlığı’nın yönetim felsefesi ve dini etkilerini anlamamıza yardımcı olur.

---

Sonuç

Uygur Kağanlığı Yazıtları, Türk milletinin dini, sosyal ve siyasi dönüşümlerini anlamak için önemli bir kaynaktır. Bu yazıtlar, Uygur Kağanlığı’nın çok kültürlü yapısını, Budizm ve Maniheizm’in etkilerini ve halkla liderler arasındaki bağları detaylandırır. Her yazıt, Uygur Kağanlığı’nın farklı bir yönünü ele alarak, Türk tarihinin bu önemli dönemine ışık tutar.

Yenisey Yazıtları

Giriş

Yenisey Yazıtları, Türk Runik Harfleriyle yazılmış ve Sibirya’nın Yenisey Nehri çevresinde bulunan yazıtlardır. Bu yazıtlar, genellikle Kırgızlara atfedilse de, diğer Türk boylarının etkilerini de yansıtır. Yaklaşık 150 yazıttan oluşan bu koleksiyon, daha çok bireysel kahramanlık hikayeleri, dini ifadeler ve kişisel anılar içerir. Yenisey Yazıtları, Türklerin tarih boyunca geniş bir coğrafyada varlık gösterdiğini ve kültürel etkilerini kanıtlar.

---

Yenisey Yazıtlarının Genel Özellikleri

1. Coğrafi Konum:
   • Yenisey Yazıtları, Sibirya’nın Yenisey Nehri boyunca dağılmıştır.
   • Yazıtlar, kaya yüzeylerine, mezar taşlarına ve anıtlara kazınmıştır.
2. Dil ve Üslup:
   • Türk Runik Harfleriyle yazılmıştır.
   • Metinlerde sade bir dil kullanılmıştır.
   • Kahramanlık, ölüm ve anılar gibi temalar işlenir.
3. Tarihi ve Kültürel Bağlam:
   • Yenisey Yazıtları, Türklerin sosyal yapısı, dini inançları ve yaşam biçimleri hakkında ipuçları sunar.
   • Türklerin Tengricilik inancına dair ifadeler içerir.

---

Öne Çıkan Yenisey Yazıtları

1. Elegest Yazıtı (4. Yazıt)

Elegest Yazıtı, Yenisey Yazıtları arasında en dikkat çeken eserlerden biridir. Bu yazıt, kahramanlık hikayelerini ve bireysel başarıları detaylandırır.

• İçerik:
  • Kahramanın cesareti ve liderlik özellikleri anlatılır.
  • Aile bağları ve atalara duyulan saygı vurgulanır.
• Önemi: Elegest Yazıtı, Türk toplumunun kahramanlık değerlerini ve bireysel başarıya verdiği önemi yansıtan eşsiz bir metindir.

---

2. Diğer Yenisey Yazıtları

Yenisey bölgesinde yer alan diğer yazıtlar, genellikle kişisel anılar ve dini ifadeler içerir. Bu yazıtlar, bireylerin atalara olan bağlılığını ve ölüm sonrası yaşama dair inançlarını yansıtır.

• İçerik:
  • Atalara yönelik dualar ve teşekkürler.
  • Doğaya duyulan saygı ve Tengri’ye inanç.
• Önemi: Bu yazıtlar, Türklerin ruhani dünyasını ve doğayla olan bağlarını anlamak için önemli bir kaynaktır.

---

Yenisey Yazıtlarının Edebi ve Tarihi Değeri

Edebi Değer:

1. Türk Sözlü Geleneği:
   • Yazıtlar, Türk edebiyatının sözlü gelenekten yazılı kültüre geçişini temsil eder.
   • Metinlerdeki sade ama etkileyici anlatım tarzı, Türk edebiyatının temel unsurlarını taşır.
2. Temalar:
   • Kahramanlık hikayeleri ve bireysel başarılar.
   • Aile bağları ve atalara saygı.
   • Doğayla uyum içinde bir yaşam anlayışı.

Tarihi Değer:

1. Türklerin Coğrafi Yayılımı:
   • Yenisey Yazıtları, Türklerin Sibirya’daki varlığını ve bu bölgedeki etkilerini belgeler.
   • Türk boylarının sosyal yapısını ve yönetim anlayışını gösterir.
2. Tengricilik ve İnançlar:
   • Yazıtlarda geçen ifadeler, Türklerin Tengricilik inancına dair önemli bilgiler sunar.
   • Atalara ve doğaya duyulan saygı, metinlerde sıkça vurgulanır.

---

Sonuç

Yenisey Yazıtları, Türk milletinin Sibirya’daki varlığına ve kültürel mirasına ışık tutan eşsiz belgelerdir. Bu yazıtlar, bireysel kahramanlıkların yanı sıra, Türklerin inanç sistemini ve sosyal yapısını anlamamıza yardımcı olur. Elegest Yazıtı gibi öne çıkan eserler, Türklerin tarih boyunca bıraktığı kalıcı izlerin en somut örneklerindendir.

Diğer Yazıtlar: Türk Runik Harflerinin Yaygınlaşması

Giriş

Türk Runik Harfli Yazıtlar, yalnızca Orta Asya ve Sibirya ile sınırlı kalmamış, çok geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Moğolistan’dan Türkistan’a, Altay Dağları’ndan Kuzey Kafkasya’ya ve hatta Kırım, Balkanlar ve Macaristan’a kadar uzanan bu yazıtlar, Türklerin farklı bölgelerdeki kültürel, siyasi ve dini etkilerini yansıtır. Her bir yazıt, Türk milletinin tarihindeki farklı bir döneme ve bölgeye dair ipuçları sunar.

---

1. Moğolistan’da Bulunan Yazıtlar

Bugut Yazıtı

Bugut Yazıtı, Köktürk Kağanlığı’nın Budizm etkisini taşıyan önemli bir eseridir. Yazıt, dönemin dini ve siyasi atmosferini anlamak için değerli bir kaynaktır.

• İçerik:
  • Budist etkiler ve Türklerin bu dini benimseme süreçleri.
  • Köktürk Kağanlığı’nın dini politikaları.
• Önemi: Bugut Yazıtı, Türklerin Budizm ile olan ilişkisini ve bu dinin Türk toplumuna etkisini anlamamıza yardımcı olur.

Diğer Moğolistan Yazıtları

Moğolistan’da bulunan diğer küçük yazıtlar, genellikle Köktürk Kağanlığı’na ait bireysel anılar ve kahramanlık hikayelerini içerir.

---

2. Türkistan’daki Diğer Yazıtlar

Türkistan, Türk milletinin tarih boyunca önemli bir kültürel ve siyasi merkezi olmuştur. Bu bölgede bulunan yazıtlar, Türklerin sosyal ve dini yaşamına dair bilgiler sunar.

• İçerik:
  • Yerel liderlerin halklarına yönelik mesajları.
  • Sosyal yapıya dair ifadeler ve dini öğretiler.
• Önemi: Türkistan’daki yazıtlar, Türk boylarının bölgedeki sosyal düzeni ve liderlik anlayışını detaylandırır.

---

3. Dağlık Altay Bölgesi Yazıtları

Altay Dağları, Türklerin tarih sahnesine ilk çıktığı yerlerden biri olarak kabul edilir. Buradaki yazıtlar, Türk mitolojisi ve inanç sistemine dair önemli bilgiler içerir.

• İçerik:
  • Doğaya ve atalara saygıyı yansıtan ifadeler.
  • Kahramanlık hikayeleri ve mitolojik öğeler.
• Önemi: Dağlık Altay Yazıtları, Türklerin manevi dünyası ve doğa ile olan bağlarını anlamak için önemli bir kaynaktır.

---

4. Kuzey Kafkasya Yazıtları

Kuzey Kafkasya’daki yazıtlar, Türklerin bu bölgede bıraktığı izleri ve kültürel etkilerini göstermektedir. Bu yazıtlar, genellikle liderlere övgüler ve sosyal düzenle ilgili bilgiler içerir.

• İçerik:
  • Bölgedeki Türk boylarının liderlerine dair ifadeler.
  • Türk toplumunun sosyal yapısı.
• Önemi: Kuzey Kafkasya Yazıtları, Türklerin bu bölgede kalıcı bir etki bıraktığını gösterir.

---

5. Kırım, Balkanlar ve Macaristan’da Bulunan Yazıtlar

Kırım Yazıtları

Kırım’da bulunan Türk Runik Harfli Yazıtlar, Türklerin bu bölgedeki varlığını ve etkisini belgeler.

• İçerik:
  • Kırım Türklerinin sosyal ve siyasi yapısı.
  • Bölgedeki Türk boylarının hayatına dair ifadeler.
• Önemi: Bu yazıtlar, Türklerin Kırım’daki kültürel varlığını anlamamıza yardımcı olur.

Balkan Yazıtları

Balkanlar’da bulunan yazıtlar, Türk boylarının batıya doğru genişleme sürecinde bıraktığı izleri yansıtır.

• İçerik:
  • Türklerin Balkanlar’daki yerleşim ve sosyal düzenine dair bilgiler.
• Önemi: Bu yazıtlar, Türklerin Balkan coğrafyasındaki etkilerini belgeleyen nadir eserlerdendir.

Macaristan Yazıtları

Macaristan’da bulunan Türk Runik Yazıtları, Türklerin bu bölgedeki etkisini ve varlığını gözler önüne serer.

• İçerik:
  • Türk boylarının sosyal düzeni ve inançları.
• Önemi: Macaristan yazıtları, Türklerin Avrupa’daki tarihine dair ipuçları sunar.

---

Sonuç

Türk Runik Harfli Yazıtlar, Türk milletinin geniş bir coğrafyadaki kültürel, siyasi ve dini etkilerini yansıtan eşsiz belgelerdir. Moğolistan’dan Macaristan’a kadar uzanan bu yazıtlar, Türk tarihinin derinliklerini ve kültürel zenginliğini ortaya koyar. Her bir yazıt, Türk milletinin tarihindeki farklı bir döneme ve bölgeye ışık tutar.

Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar

1. Anadolu Üniversitesi. (2018). VIII-XIII. Yüzyıllar Türk Edebiyatı. E-ISBN: 978-975-06-2816-0. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
2. Caferoğlu, A. (1993). Eski Türk Dili. İstanbul Üniversitesi Yayınları.
3. Tekin, T. (1993). Hunların Dili. Türk Dil Kurumu Yayınları.
4. Ercilasun, A. B. (2005). Türk Dili Tarihi. Türk Dil Kurumu Yayınları.
5. Özönder, S. B. (2002). Eski Türklerde Dil ve Edebiyat. Türkler Ansiklopedisi.

Akademik Çalışmalar

Türk Runik Harfli Yazıtlar üzerine akademik çalışmalara ulaşmak için DergiPark ve YÖK Tez Merkezi gibi platformlarda çeşitli kaynaklar bulunmaktadır. İşte bu konuyla ilgili bazı akademik çalışmalar:

1. Türkçü Dergilerde Runik Harfli Yazıtlar
   Deniz Depe tarafından kaleme alınan bu makale, 1931-1950 yılları arasında yayımlanan Türkçü dergilerde runik harfli yazıtlardan bahseden yazıları incelemektedir. DergiPark
2. Türk Runik Harfli Metinlerin Çekim Morfolojisi
   Bu doktora tezi, Türk runik yazısının özellikleri, kökeni ve metinlerin tespiti hakkında genel bilgiler sunmakta ve çekim morfolojisi açısından incelemeler yapmaktadır. Tez Portal
3. Dağlık Altay Bölgesi Runik Yazıtları Üzerine Bir İnceleme
   Bu tez çalışması, Runik yazıtlar içinde önemli bir yer tutan Dağlık Altay Bölgesi yazıtlarıyla ilgili şimdiye kadar yapılmış olan çalışmaları Türkçe olarak bir araya getirmeyi amaçlamaktadır. Tez Portal
4. Moğolistan’daki Uygur Harfli Yazıtlar
   Bu makale, Moğolistan’da bulunan Uygurlara ait yazıtları sınıflandırmakta ve incelemektedir. DergiPark
5. Kâğıda Yazılı Runik Harfli Metinlerin İşaret Sistemi Üzerine
   Fikret Yıldırım’ın bu makalesi, Eski Türk runik yazısının çözülmesi ve bu yazının özellikleri üzerine odaklanmaktadır. DergiPark
6. Eski Türk Runik Harfli Metinlerdeki Askerî ve Siyasî Terimler ile Unvan Niteleyicilerin Kazak Türkçesindeki İzleri
   Saffet Yılmaz’ın bu makalesi, 8-10. yüzyıllar arasında tarihlenen Eski Türk runik harfli metinlerde yer alan askerî ve siyasî terimlerin Kazak Türkçesindeki izlerini araştırmaktadır. DergiPark
7. Moğolistan’da 2018–2021 Yılları Arasında Bulunan Runik Yazıtlar
   Bu makale, Moğolistan’da 2018-2021 yılları arasında keşfedilen 15 runik harfli yazıtı incelemektedir. DergiPark

Bu kaynaklar, Türk Runik Harfli Yazıtlar üzerine derinlemesine bilgi edinmek isteyen araştırmacılar ve meraklılar için değerli bilgiler sunmaktadır.

İlgili Bağlantılar

Köktürk Edebiyatı: Türk Yazılı Kültürünün Başlangıcı(Yeni sekmede açılır)

Köktürkler: Türk Tarihinde İlk Devlet(Yeni sekmede açılır)