Modern ve Postmodern Sanat: Sanatta Dönüşüm ve Yeni Anlatılar

Modern ve postmodern sanat, sanat tarihinde iki önemli dönemi temsil eder ve birbirine zıt estetik anlayışlar üzerine kurulmuştur. Modern sanat, bireyselliği, özgünlüğü ve sanatta belirli kurallar çerçevesinde bir anlam arayışını vurgularken, postmodern sanat bu anlayışa karşı çıkarak sanatın çoğulcu, belirsiz ve yeniden üretilebilir olduğunu savunmuştur. Sanatın anlamı, üretim süreci ve izleyiciyle olan ilişkisi bu dönüşümle birlikte köklü bir şekilde değişmiştir. Peki, modern ve postmodern sanat arasındaki farklar nelerdir? Postmodern sanat, sanatı nasıl yeniden tanımlamıştır? Bu yazıda, sanatın değişen yüzünü ve postmodernizmin getirdiği yeni sanat anlayışlarını keşfedeceğiz.

Modern ve Postmodern Sanat: Sanatta Dönüşüm ve Yeni Anlatılar

Giriş: Modern Sanattan Postmodern Sanata Geçiş

Sanat tarihi boyunca estetik anlayışlar değişmiş, her dönem kendine özgü sanat formlarını ve kuramlarını oluşturmuştur. 19. yüzyılın sonlarından itibaren gelişen modern sanat, bireyselliği, özgünlüğü ve sanatçının iç dünyasını ön plana çıkaran bir yaklaşım benimsemiştir. Sanatçının toplumsal bir misyonu olduğu düşüncesi hâkim olmuş, sanat eserleri estetik ve düşünsel bir bütünlük içinde değerlendirilmiştir.

Ancak, 20. yüzyılın ikinci yarısında gelişen postmodern sanat anlayışı, modernizmin bu temel ilkelerine bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Postmodern sanat, sanatta kesin anlam ve evrensel estetik değerlerin varlığını reddetmiş, gerçekliğin parçalanmış ve yoruma açık olduğunu savunmuştur. Modern sanatın bireyselliği vurgulayan yaklaşımına karşı, postmodern sanat sanatın özgünlükten uzaklaşmasını, tekrar üretim ve parodiye dayalı bir anlatım biçimini benimsemiştir.

Bu yazıda, modern ve postmodern sanat anlayışları arasındaki temel farklar incelenecek, postmodern sanatın modernizme getirdiği eleştiriler detaylı olarak ele alınacaktır. Sanatın geçirdiği bu dönüşüm, yalnızca estetik bir mesele değil, aynı zamanda düşünce ve toplumun değişen dinamiklerini yansıtan bir olgu olarak ele alınacaktır.

Modern Sanatın Temel Özellikleri

Modern sanat, 19. yüzyılın sonlarından itibaren geleneksel sanat anlayışına bir tepki olarak gelişmiş ve sanatçının bireyselliğini, özgünlüğünü ve iç dünyasını ön plana çıkaran bir estetik yaklaşım benimsemiştir. Sanatçılar, sanatın yalnızca güzellik ve estetik kaygılara dayalı olmadığını, aynı zamanda toplumsal mesajlar taşıyan ve bireyin kendini ifade ettiği bir alan olduğunu savunmuşlardır.

---

1. Özgünlük ve Bireysel Yaratım

Modern sanatın en temel özelliklerinden biri, sanatçının kendi bireyselliğini ve özgünlüğünü yansıtmasıdır. Sanat eseri, sanatçının ruh hali, düşünceleri ve estetik anlayışının bir ürünü olarak değerlendirilmiştir.

• Sanatçının özgün bir üslup oluşturması beklenmiştir.
• Bireysel yaratıcılık ön plana çıkmış, sanatın tamamen kişisel bir anlatım biçimi olduğu kabul edilmiştir.
• Sanatta otantik (orijinal) olma fikri, modern sanatın en temel ilkelerinden biri olmuştur.

---

2. Sanatta Misyon ve Gerçeklik Anlayışı

Modern sanat, yalnızca estetik bir ifade biçimi olarak görülmemiş, aynı zamanda toplumsal, politik ve felsefi mesajlar taşıyan bir alan olarak değerlendirilmiştir. Sanatçılar, sanatın bir misyon taşıması gerektiğini savunmuş ve toplumsal sorunlara duyarlılık göstermişlerdir.

• Sanat, yalnızca “güzel” olanı tasvir etmekten öte, toplumu bilinçlendiren bir işlev taşımıştır.
• Gerçeklik, sanatçı tarafından yeniden yorumlanarak, insanın dünyayı algılayış biçimi üzerinde etkili olmuştur.
• Empresyonizm, ekspresyonizm ve kübizm gibi modern sanat akımları, gerçekliği doğrudan taklit etmek yerine, sanatçının algısına göre yeniden yorumlamıştır.

---

3. Sanatın Seçkinci Yapısı ve Estetik Kurallar

Modern sanat, sanatın belirli estetik kurallar çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği fikrini korumuştur. Sanat, popüler kültürden ayrılmış ve daha çok seçkinci bir anlayış içinde gelişmiştir.

• Sanatın izleyiciye belli bir “sanat bilgisi” çerçevesinde sunulması gerektiği düşünülmüştür.
• Klasik sanat geleneğinin soyutlamalar ve formlarla yeniden yorumlanması teşvik edilmiştir.
• Sanat eserlerinin bir derinliği ve anlamı olması gerektiği savunulmuştur.

---

Sonuç

Modern sanat, bireysel özgünlük, sanatta misyon ve estetik kurallar etrafında şekillenen bir anlayış geliştirmiştir. Sanatçının bireyselliği ve sanatın toplumsal bir işlev taşıması gerektiği düşüncesi, modernizmin temel sanat anlayışını oluşturmuştur. Ancak, postmodern sanat bu anlayışa kökten bir eleştiri getirecek, sanatın özgünlük ve yüksek estetik kaygılarla üretilmesi gerektiği fikrine karşı çıkacaktır.

Postmodern Sanatın Doğuşu

Postmodern sanat, 20. yüzyılın ortalarından itibaren modern sanat anlayışına bir tepki olarak gelişmiştir. Modernizmin bireysellik, özgünlük ve estetik kurallar çerçevesinde sanat üretme anlayışı, postmodern sanatçılar tarafından eleştirilmiş ve sanatın sınırlarını zorlayan yeni bir perspektif geliştirilmiştir.

---

1. Modernizme Yönelik Eleştiriler

Postmodern sanat, modernizmin sanatçıyı bireysel bir yaratıcı olarak görmesini ve sanatın seçkinci bir yapı içinde değerlendirilmesini eleştirmiştir.

• Modern sanatın sanatçıyı üstün bir konuma yerleştirdiği ve sanatın yalnızca elit bir kesime hitap ettiği düşünülmüştür.
• Sanatın belli estetik kurallar çerçevesinde değerlendirilmesine karşı çıkılmış, sanatın daha özgür ve kuralsız olması gerektiği savunulmuştur.
• Modernizmin sanat eserini tek bir anlam çerçevesinde ele almasına karşı, postmodern sanat çoklu anlamlara ve yoruma açık bir yapı benimsemiştir.

---

2. Sanatta Taklit ve Yeniden Üretim (Reprodüksiyon)

Postmodern sanatçılar, sanatta özgünlük fikrine karşı çıkmış ve sanatın sürekli yeniden üretilebileceğini savunmuştur.

• Sanatta orijinallik yerine taklit (pastiche) ve alıntılama (quotation) teknikleri kullanılmaya başlanmıştır.
• Bir sanat eseri tek bir yaratıcıya ait olmaktan çıkmış, farklı bağlamlarda yeniden üretilebilir hâle gelmiştir.
• Popüler kültür unsurlarından yararlanılarak sanatın daha geniş kitlelere hitap etmesi sağlanmıştır.

---

3. Kavramsal Sanatın Yükselişi

Postmodern sanat, sanatta biçimin değil, fikrin önemli olduğunu savunmuş ve kavramsal sanat anlayışını geliştirmiştir.

• Sanat eserinin taşıdığı anlam ve fikir, fiziksel formundan daha değerli kabul edilmiştir.
• Marcel Duchamp’ın hazır nesne (ready-made) yaklaşımı, postmodern sanatın sanatı fiziksel yaratımdan bağımsız olarak değerlendirmesine öncülük etmiştir.
• Kavramsal sanat ile sanat, geleneksel malzemelerin ve tekniklerin dışına çıkarak, tamamen fikir ve anlam odaklı bir hâle gelmiştir.

---

Sonuç

Postmodern sanatın doğuşu, modern sanatın estetik ve bireysellik anlayışına yönelik bir başkaldırı olarak şekillenmiştir. Sanatta özgünlük fikri sorgulanmış, sanatın anlamı ve sınırları yeniden tanımlanmıştır.

Postmodern Sanatın Temel Özellikleri

Postmodern sanat, modern sanatın bireysellik, özgünlük ve sanatta estetik kurallar anlayışına karşı geliştirilen bir sanat akımıdır. Sanatın geleneksel normlarını ve “yüksek sanat” anlayışını reddederek, sanatı daha geniş bir bağlam içinde değerlendirmeyi amaçlamıştır. Belirsizlik, çok anlamlılık, ironi ve taklit gibi özellikler postmodern sanatın temel unsurları arasına girmiştir.

---

1. Gerçeklikten Kopuş ve Simülasyon Sanatı

Postmodern sanat, sanatın doğrudan bir gerçekliği yansıtması gerektiği fikrine karşı çıkmış ve sanatın artık gerçeği taklit eden bir yapıya dönüştüğünü savunmuştur.

• Sanat eseri, artık doğrudan bir anlam taşımak yerine, sanatçının bakış açısına ve izleyicinin yorumuna göre farklı anlamlar kazanmıştır.
• Jean Baudrillard’ın “simülasyon” kavramı, postmodern sanatın temelini oluşturarak, sanatın gerçeği taklit etmek yerine kendi gerçekliğini yaratması gerektiğini savunmuştur.
• Sanatta popüler kültür imgeleri, medya ve teknolojiyle iç içe geçmiş imgeler kullanılmaya başlanmıştır.

---

2. Belirsizlik ve Kararsızlık

Postmodern sanat, tek bir anlam veya yorum sunmak yerine, çoklu anlamlara ve yoruma açık bir yapı geliştirmiştir.

• Sanatta kesinlik ve anlamın yerine belirsizlik ve karmaşıklık getirilmiştir.
• İzleyicinin yorumuna göre değişen sanat eserleri, mutlak bir mesaj iletmek yerine açık uçlu anlamlar sunmuştur.
• Sanatta geleneksel anlatı ve kompozisyon kuralları terk edilerek, yeni ve deneysel anlatım biçimleri ortaya çıkmıştır.

---

3. Yüksek Sanat ve Kitle Sanatı Ayrımının Yadsınması

Postmodern sanat, modernizmin “yüksek sanat” anlayışını reddederek, sanatı günlük yaşamın bir parçası olarak görmüştür.

• Sanat, yalnızca seçkin bir kesime hitap eden bir alan olmaktan çıkmış ve popüler kültür unsurlarıyla iç içe geçmiştir.
• Andy Warhol’un pop-art çalışmaları, tüketim kültürünün imgelerini sanata taşıyarak bu anlayışın en önemli örneklerinden biri olmuştur.
• Reklamlar, televizyon, sinema ve dijital medyada kullanılan imgeler postmodern sanatın bir parçası hâline gelmiştir.

---

Sonuç

Postmodern sanat, modernizmin sanat anlayışını eleştirerek, sanatı daha esnek ve çoğulcu bir yapıya kavuşturmuştur. Belirsizlik, taklit, yeniden üretim ve popüler kültür unsurları, postmodern sanatın temelini oluşturmuştur.

Postmodern Sanatın Temel Özellikleri

Postmodern sanat, modern sanatın bireysellik, özgünlük ve sanatta estetik kurallar anlayışına karşı geliştirilen bir sanat akımıdır. Sanatın geleneksel normlarını ve “yüksek sanat” anlayışını reddederek, sanatı daha geniş bir bağlam içinde değerlendirmeyi amaçlamıştır. Belirsizlik, çok anlamlılık, ironi ve taklit gibi özellikler postmodern sanatın temel unsurları arasına girmiştir.

---

1. Gerçeklikten Kopuş ve Simülasyon Sanatı

Postmodern sanat, sanatın doğrudan bir gerçekliği yansıtması gerektiği fikrine karşı çıkmış ve sanatın artık gerçeği taklit eden bir yapıya dönüştüğünü savunmuştur.

• Sanat eseri, artık doğrudan bir anlam taşımak yerine, sanatçının bakış açısına ve izleyicinin yorumuna göre farklı anlamlar kazanmıştır.
• Jean Baudrillard’ın “simülasyon” kavramı, postmodern sanatın temelini oluşturarak, sanatın gerçeği taklit etmek yerine kendi gerçekliğini yaratması gerektiğini savunmuştur.
• Sanatta popüler kültür imgeleri, medya ve teknolojiyle iç içe geçmiş imgeler kullanılmaya başlanmıştır.

---

2. Belirsizlik ve Kararsızlık

Postmodern sanat, tek bir anlam veya yorum sunmak yerine, çoklu anlamlara ve yoruma açık bir yapı geliştirmiştir.

• Sanatta kesinlik ve anlamın yerine belirsizlik ve karmaşıklık getirilmiştir.
• İzleyicinin yorumuna göre değişen sanat eserleri, mutlak bir mesaj iletmek yerine açık uçlu anlamlar sunmuştur.
• Sanatta geleneksel anlatı ve kompozisyon kuralları terk edilerek, yeni ve deneysel anlatım biçimleri ortaya çıkmıştır.

---

3. Yüksek Sanat ve Kitle Sanatı Ayrımının Yadsınması

Postmodern sanat, modernizmin “yüksek sanat” anlayışını reddederek, sanatı günlük yaşamın bir parçası olarak görmüştür.

• Sanat, yalnızca seçkin bir kesime hitap eden bir alan olmaktan çıkmış ve popüler kültür unsurlarıyla iç içe geçmiştir.
• Andy Warhol’un pop-art çalışmaları, tüketim kültürünün imgelerini sanata taşıyarak bu anlayışın en önemli örneklerinden biri olmuştur.
• Reklamlar, televizyon, sinema ve dijital medyada kullanılan imgeler postmodern sanatın bir parçası hâline gelmiştir.

---

Sonuç

Postmodern sanat, modernizmin sanat anlayışını eleştirerek, sanatı daha esnek ve çoğulcu bir yapıya kavuşturmuştur. Belirsizlik, taklit, yeniden üretim ve popüler kültür unsurları, postmodern sanatın temelini oluşturmuştur.

Modern ve Postmodern Sanatın Karşılaştırılması

Modern sanat ve postmodern sanat, sanat anlayışı açısından önemli farklılıklar gösterir. Modern sanat, bireysel yaratıcılığı ve özgünlüğü ön plana çıkarırken, postmodern sanat bu anlayışı reddederek sanatın sürekli yeniden üretilebileceğini ve çoklu anlamlara sahip olabileceğini savunur. Bu iki sanat anlayışı arasındaki temel farklar, sanatın işlevi, estetik anlayışı ve sanatçının rolü bağlamında belirginleşmektedir.

---

1. Sanatın Toplumsal Rolü Açısından Farklar

Modern sanat, sanatın toplumsal bir işlevi olduğunu ve sanatçının belirli bir mesaj iletmesi gerektiğini savunur. Buna karşılık postmodern sanat, sanatın belirli bir amacı veya mesajı olması gerekmediğini, sanatın tamamen bireysel ve yoruma açık olduğunu öne sürer.

• Modern Sanat: Sanatın, toplumu etkileme ve değiştirme gibi bir amacı vardır.
• Postmodern Sanat: Sanatın bir amacı olması gerekmez; izleyicinin yorumuna göre şekillenir.

---

2. Estetik Anlayışın Değişimi ve Yeni Anlatım Biçimleri

Modern sanat, sanat eserlerinin estetik değerler çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini savunurken, postmodern sanat bu düşünceyi reddetmiştir.

• Modern Sanat: Biçim ve estetik kurallara önem verir, sanatçının kendine özgü bir üslup geliştirmesi beklenir.
• Postmodern Sanat: Estetik kurallar yıkılmış, sanatın her türlü biçim ve materyalle üretilebileceği kabul edilmiştir.

Bu bağlamda, postmodern sanat yüksek sanat ile popüler kültür arasındaki sınırları ortadan kaldırarak sanatın daha geniş kitlelere hitap etmesini sağlamıştır.

---

3. Sanatta Geleneksel Yöntemlerden Kopuş

Modern sanat, geleneksel sanat biçimlerini reddederken, belli bir sanat anlayışı oluşturmuş ve sanatçının bireysel kimliğini vurgulamıştır. Postmodern sanat ise, modern sanatın özgünlük ve bireysellik vurgusunu reddederek sanatın sürekli yeniden üretilebileceğini ve geçmiş eserlerden beslenmesi gerektiğini savunmuştur.

• Modern Sanat: Sanatçı bireysel bir üretici olarak kabul edilir ve özgünlük ön plandadır.
• Postmodern Sanat: Sanatta özgünlük fikri terk edilmiş, sanatın taklit ve alıntılama yoluyla üretilebileceği düşüncesi benimsenmiştir.

Örneğin, modern sanat akımları arasında yer alan ekspresyonizm ve kübizm gibi hareketler sanatçının iç dünyasını yansıtmasına odaklanırken, postmodern sanat günlük yaşamdan kesitler alarak sanatın herkes tarafından üretilebileceğini göstermeye çalışmıştır.

---

Sonuç

Modern ve postmodern sanat arasındaki temel farklar, sanatın nasıl algılandığı, üretildiği ve toplumsal işlevinin nasıl tanımlandığı konularında ortaya çıkmaktadır. Modern sanat bireyselliği ve özgünlüğü vurgularken, postmodern sanat sanatın sürekli yeniden üretilebileceğini ve anlamın izleyiciye göre değişebileceğini savunmuştur.

Sonuç: Postmodern Sanatın Sanata ve Kültüre Etkisi

Postmodern sanat, modern sanat anlayışına yönelik eleştirileriyle sanat dünyasında köklü değişimlere yol açmıştır. Sanatın özgünlük, bireysellik ve belirli estetik kurallar çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği fikrine karşı çıkarak, sanatın daha esnek ve çoğulcu bir yapıya kavuşmasını sağlamıştır.

Postmodern sanatın etkisiyle:

• Sanatın ticarileşmesi ve popüler kültürle iç içe geçmesi hızlanmıştır.
• Disiplinlerarası sanat anlayışı gelişmiş, sanatçılar farklı malzemeler ve teknikler kullanarak eserler üretmiştir.
• Sanatta tek bir anlam ve mesaj verme anlayışı yerini, çoklu anlamlara ve izleyici yorumuna açık eserler üretmeye bırakmıştır.

Bu süreç, sanatın toplumla daha fazla iç içe geçmesine, elitist bir anlayıştan uzaklaşıp daha geniş kitlelere ulaşmasına neden olmuştur. Günümüzde dijital sanat, yapay zekâ destekli sanat üretimi ve interaktif sanat formları, postmodern sanat anlayışının getirdiği yeniliklerin bir uzantısı olarak gelişmeye devam etmektedir.

Sonuç olarak, postmodern sanat, sanatın sınırlarını yeniden tanımlayarak, sanatın herkes tarafından üretilebilen ve farklı şekillerde deneyimlenebilen bir alan olduğunu göstermiştir. Bu anlayış, günümüz sanat dünyasında hâlâ etkisini sürdürmekte ve gelecekte sanatın nasıl evrileceği konusunda önemli ipuçları sunmaktadır.

Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar

• Baudrillard, J. (2010). Simülakrlar ve Simülasyon. (Çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları​.
• Best, S., & Kellner, D. (1998). Postmodern Teori. (Çev. Mehmet Küçük). İstanbul: Ayrıntı Yayınları​.
• Featherstone, M. (1996). Postmodernizm ve Tüketim Toplumu. (Çev. M. Küçük). İstanbul: Ayrıntı Yayınları​.
• Hutcheon, L. (2002). The Politics of Postmodernism (2nd ed.). London and New York: Routledge​.
• Huyseens, A. (1984). “Mapping the Postmodern”. New German Critique, Modernity and Postmodernity, 33(Autumn), 5-52​.
• Jameson, F. (1991). Postmodernism or Cultural Logic of Late Capitalism. Durham: Duke University Press​.
• Jameson, F. (1999). “The Cultural Logic of Late Capitalism”. In A. Elliott (Ed.), Contemporary Social Theory. Massachusetts-Oxford: Blackwell Publishers​.
• Jameson, F. (2005). Kültürel Dönemeç. (Çev. K. İnal). Ankara: Dost Yayınları​.
• Kellner, D. (2000). “Toplumsal Teori Olarak Postmodernizm: Bazı Meydan Okumalar ve Sorunlar”. In M. Küçük (Ed. & Trans.), Modernite Versus Postmodernite. Ankara: Vadi Yayınları​.
• Lyotard, J. F. (1999). The Postmodern Condition. In A. Elliott (Ed.), Contemporary Social Theory. Massachusetts-Oxford: Blackwell Publishers​.
• Lyotard, J. F. (2000). Postmodern Durum. (Çev. Ahmet Çiğdem). Ankara: Vadi Yayınları​.
• Nietzsche, F. (2002). Güç İstenci, Bütün Değerleri Değiştiriş Denemesi. (Çev. S. Umran). İstanbul: Birey Yayıncılık​.
• Ritzer, G. (1997). Postmodern Social Theory. New York, St. Louis, San Francisco, Toronto: The McGraw-Hill Companies, Inc.​.
• Rosenau, P. M. (2004). Postmodernizm ve Toplumbilimleri. (Çev. Tuncay Birkan). İstanbul: Kırkgece Yayınları​.
• Sarup, M. (2010). Post-Yapısalcılık ve Postmodernizm. (Çev. Abdülbaki Güçlü). İstanbul: Kırkgece Yayınları​.
• Smart, B. (1997). Postmodernity, Key Ideas. London and New York: Routledge​.
• Şaylan, G. (2002). Postmodernizm. Ankara: İmge Yayınları​.

Akademik Çalışmalar

1. Modern ve Postmodern Sanat Anlayışlarına Sanatçının Yeri Bağlamında Bir Bakış
   • Yazar: Banu Alan Sümer
   • Yıl: 2019
   • Özet: Bu makalede, modern ve postmodern düşüncede sanatçının konumu ele alınmaktadır. Modernizm ile postmodernizm, iki farklı düşünce sistemi olduğundan, sanat hakkındaki düşünceleri de farklıdır. Bu farklı anlayış biçimleri, sanatçı hakkında da farklı görüşlere sahip olmalarına neden olmuştur. Makalede, Platon ve Aristoteles’in sanat felsefesine ilişkin temel söylemlerine, Kant’ın deha kavramına ve postmodern dönemde Foucault ve Barthes’ın yazarın kimliği üzerine tartışmalarına yer verilmektedir.
   • Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kaygi/issue/48125/612503
2. MODERNDEN POSTMODERNE, SANATTA ESTETİK DENEYİMİN DÖNÜŞÜMÜ
   • Yazar: Metin Uçar
   • Yıl: 2023
   • Özet: Bu çalışma, modern dönemin başlangıcından günümüze kadar sanat alanında değişen paradigmalara bağlı uygulamaların alımlanması ve anlamlandırılmasında tartışmalı hale gelen estetik deneyimin değişip dönüşen sürecini ele almaktadır. Postmodern dönemde ortaya çıkan yeni sanatsal uygulamalar, modern ve öncesi dönem sanatının özne ile nesne arasındaki estetik deneyimini işlevsiz hale getirmiş ve dışavuruma bağlı yaklaşım ile biçime dayalı normatif kurallar geçerliliğini yitirmiştir.
   • Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/pub/akademiksanat/issue/82458/1349145
3. Modernizm ve Postmodernizm Sürecinde Bir Alıntılama Biçimi Olarak Temellük Sanatı
   • Yazar: İbrahim O. Akıncı
   • Yıl: 2016
   • Özet: Bu makalede, modernizm ve postmodernizm süreçlerinde sanatçıların alıntılama ve yeniden üretim yaklaşımları incelenmektedir. Temellük sanatı, genel olarak postmodern bir tavırla özdeşleştirilse de, modern dönemde de pek çok sanatçı yeniden üretim fikri doğrultusunda yapıtlar üretmiştir. Çalışmada, temellük sanatına dair anlam ve içerik, sanatçı ve sanat yapıtı üzerinden irdelenmiştir.
   • Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/pub/yedi/issue/30349/327740
4. Postmodernizmin Düşünce ve Sanat Dünyasında Tanımı
   • Yazar: Metin Bal
   • Yıl: 2015
   • Özet: Bu makalede, postmodernizmin düşünce ve sanat dünyasında ortaya çıkışı çeşitli örneklerle ele alınmaktadır. Postmodernizmi tanımlamak için Lyotard, Habermas ve Jameson tarafından yazılmış metinler incelenmiş; postmodern dönemde toplumun, insanın, kültürün ve sanatların dönüşümü betimlenmiştir.
   • Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/84183
5. Sanatsal İfade Biçimlerinde Modern’den Postmodern’e Dönüşümün Temel Dinamikleri
   • Yazar: Sümeyra İlhan Civliz
   • Yıl: 2023
   • Özet: Bu çalışmada, modernizmden postmodernizme geçiş sürecinde sanatsal ifade biçimlerinde meydana gelen dönüşümün temel dinamikleri ele alınmaktadır. Dönüşümün itici gücü haline gelen temel unsurların nasıl meydana geldiği ve kendilerinden sonra nelere sebep olduğu analiz edilmiştir.
   • Erişim: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3542287

İlgili Bağlantılar

Nietzsche’nin Aydınlanma Eleştirisi: Hakikat, Ahlak ve Birey(Yeni sekmede açılır)